1. Basit Cümle: Yüklemi tek olan ve tek bir yargıyı ifade eden cümlelerdir.
Örnek: Gül bahçeyi suladı.
2. Birleşik Cümle: İki ya da daha fazla yargı taşıyan cümlelerdir. Çeşitli bağlaçlarla bağlanmış bağımsız cümleciklerden oluşur.
Örnek: Hava soğudu ve herkes montunu giydi.
3. Karmaşık Cümle (Tümcecikli Cümle): Ana cümlecik ve yan cümlecikten oluşur. Yan cümlecikler, ana cümleciğin anlamını tamamlar, açıklar ya da şart koyar.
Örnek: Dışarı çıktığımızda yağmur başlamıştı.
4. Basit Tümce (Özne + Yüklem): En temel öğeler olan özne ve yüklemden oluşan cümlelerdir.
Örnek: Çocuklar gülüyor.
5. İsim Cümlesi: Yüklemini isim, sıfat ya da zamir olan cümlelerdir. Fiilimsi taşımazlar.
Örnek: Bu kitap benim.
6. Fiil Cümlesi: Yüklemi bir eylem fiili olan cümlelerdir.
Örnek: Okul zili çaldı.
Bu cümle türleri Türkçe’deki ana yükleme göre cümle yapısını yeniden düzenler ve çeşitli durum ve anlatımlar için kullanılır.