Basit Cümle: Tek bir yargı içeren cümlelerdir.
– Okuldan erken çıktım.
Birleşik Cümle: İki ya da daha fazla basit cümlenin bağlaçlarla birleştirilmesiyle oluşur.
– Araba hızla geldi ve köşeyi döndü.
Tümce Cümle (Özne + Yüklem): En temel öğeler olan özne ve yüklemden oluşur.
– Çocuk ağlıyor.
Sıralı Cümle: Aynı düzeydeki birden fazla yargının sıralandığı cümleler.
– Kapıyı açtım, içeri girdim, kitabımı aldım.
Dolaşık Cümle: Özne ve nesne gibi cümle öğelerinin yüklem çevresinde sıralandığı cümleler.
– Dün akşam bizimle sinemaya gelen arkadaşını görmüş müsün?
Kurallı Cümle: Gramer kurallarına uygun olarak kurulmuş yapı.
– Öğrenciler ders çalışıyor.
Kuralsız Cümle: Günlük konuşma dilinde sıkça rastlanan, gramer kurallarına tam olarak uymayan yapılar.
– Sen nereye, ben buraya.