Türklerin İslam anlayışının oluşmasında etkili olmuş şahsiyetler arasında birçok alim, derviş, şair ve devlet adamı bulunmaktadır. Bu kişilerin öğretileri, eserleri ve sözleri, Türk İslam kültürünün şekillenmesinde önemli bir rol oynamıştır. İşte bazı önemli Türk İslam şahsiyetlerinden özlü sözler:
1. Mevlana Celaleddin-i Rumi (1207-1273):
– “Ya olduğun gibi görün, ya göründüğün gibi ol.”
– “Aşk, insanı kamil eder. Eğer insan bu sırra ermezse hayatı boşa geçer.”
– “Dünle beraber gitti cancağızım, ne kadar söz varsa düne ait. Şimdi yeni şeyler söylemek lazım.”
2. Hacı Bektaş Veli (1209-1271):
– “Görünen köye kılavuz olmaz.”
– “Eline, beline, diline sahip ol.”
– “Bilimden gidilmeyen yolun sonu karanlıktır.”
3. Yunus Emre (1238-1320):
– “İlim ilim bilmektir, ilim kendin bilmektir. Sen kendini bilmezsin, ya nice okumaktır.”
– “Sevelim sevilelim, dünya kimseye kalmaz.”
– “Düşünce kılmaz ise, sözden ne hayır gelir.”
4. Ahmet Yesevi (1093-1166):
– “Bilgiyi en yüce derecede tut. Çünkü bilgi, insanı insan eden şeydir.”
– “İlim ilim bilmektir, ilim kendin bilmektir.”
5. Kaygusuz Abdal (14. yüzyıl):
– “Dünya malı dünyada kalır, gönül malı beraber gider.”
– “Gönül verme dünyaya, dünya fanidir fani.”
6. Hacı Bayram Veli (1352-1430):
– “İlim bir noktaydı, cahiller çoğalttılar.”
– “Gönül gözü kör olanın, başka gözü neye yarar.”
Bu sözler, Türk İslam düşünürlerinin insanlık, ahlak, bilgi, sevgi ve tasavvuf gibi konulardaki derin anlayışlarını yansıtmaktadır. Onların öğretileri, Türklerin İslam’ı benimsemesinde ve kendi kültürel değerleriyle harmanlamasında etkili olmuştur. Bu şahsiyetlerin eserleri ve düşünceleri, günümüzde de Türk kültürünün ve İslam anlayışının şekillenmesinde önemli bir yere sahiptir.