“Eşekten düşmüş karpuza dönmek” deyimi, şaşkınlık, sersemlik ya da gülünç bir hâle düşmek anlamında kullanılır. Kişi, başına gelen ani bir olay karşısında ne yapacağını bilemez, afallar ve çoğu zaman da komik bir görüntü sergiler. Özellikle hazırlıksız yakalanılan durumlarda, beklenmedik bir haber alındığında veya çok şaşırtıcı bir gelişmeyle karşılaşıldığında söylenir. “Toplantıda öyle bir soru soruldu ki eşekten düşmüş karpuza döndü” ifadesi bu deyimin tipik kullanımına örnektir. Burada vurgulanan, kişinin şaşkınlıktan donup kalması ve durumu toparlayamamasıdır.
Bu deyim, aynı zamanda sosyal ortamlarda uyumsuz ya da gülünç bir duruma düşen kişiler için de kullanılır. Yani yalnızca şaşkınlık değil, uyumsuzluk ve beceriksiz görünme hâlini de ifade eder. Halk arasında genellikle biraz alaycı, hafif mizahi bir tonda söylenir. Bazen bir kişinin bilgisizliği ortaya çıkınca, bazen de hiç hazırlığı olmadığı bir konu açıldığında bu tabirle nitelendirilir. Kısacası “eşekten düşmüş karpuza dönmek”, hazırlıksız yakalanan veya kendini tuhaf bir durumda bulan kişinin şaşkın, sersem ve gülünç hâlini anlatan canlı bir Türkçe deyimdir.
Örnek Cümleler:
- Öğretmen aniden soru sorunca sınıfta eşekten düşmüş karpuza döndü.
- Sunum dosyasını evde unuttuğunu fark edince eşekten düşmüş karpuza döndü.
- Yeni patronla karşılaşınca eşekten düşmüş karpuza döndü, tek kelime edemedi.
- Sürpriz partiyi görünce eşekten düşmüş karpuza döndü.
- Yalanı ortaya çıkınca eşekten düşmüş karpuza döndü, ne diyeceğini bilemedi.