Divan-ı Hikmet, Ahmet Yesevi’nin yazdığı ve onun düşünce dünyasını, tasavvufi görüşlerini ve öğretilerini içeren önemli bir eserdir. Türk edebiyatının ve özellikle Türk tasavvuf edebiyatının köklü geleneğinde çok özel bir yere sahip olan bu eser, aynı zamanda Türkçe yazılmış ilk büyük İslami tasavvuf metni olarak kabul edilir.
Ahmet Yesevi, 11. yüzyılda yaşamış olan ve Yesevilik olarak bilinen tarikatın kurucusudur. Kazakistan’da doğmuş olan Yesevi, Türkistan ve Orta Asya bölgesinde İslamiyet’in yayılmasında etkili olmuş bir sufi ve dini liderdir. O, İslam’ı ve tasavvufi düşünceleri halkın anlayabileceği bir dille, yani Türkçe ile ifade etmeyi tercih etmiştir. Bu yönüyle Ahmet Yesevi, Türk halkını İslamiyet ile buluşturan ve Türkçe’nin dini bir dil olarak kullanılmasında öncülük eden bir figür olarak değerlendirilir.
Divan-ı Hikmet, Ahmet Yesevi’nin ilahilerini, dua ve nasihatlerini içeren şiirlerden oluşur. Eser, toplamda 250’den fazla hikmeti barındırmaktadır. Hikmetler, genellikle dörtlük formunda olup, didaktik bir nitelik taşırlar. Yesevi’nin öğretileri, Allah’a olan sevgiyi, insanın kendi nefsini tanımasını, zühdü, takvayı ve İslam’ın temel değerlerine sıkı sıkıya bağlı kalmayı vurgular. Ayrıca, Divan-ı Hikmet, insani değerlere, ahlaki erdemlere ve toplumsal sorunlara dair derinlemesine yorumlar içerir.
Eser, özünde İslami öğreti ve tasavvufî bilgilerle doludur fakat bunları sade bir dille sunar. Ahmet Yesevi, Divan-ı Hikmet aracılığıyla, tasavvufî düşünceleri ve öğretileri daha geniş kitlelere ulaştırmayı başarmıştır. Bu eser, aynı zamanda sonraki Türk tasavvuf şairleri üzerinde büyük bir etki yaratmış ve birçok ozanın eserlerine ilham kaynağı olmuştur.
Bugün Divan-ı Hikmet, Türk kültür ve edebiyatı açısından sadece bir edebi metin değil, aynı zamanda bir bilgelik kaynağı ve manevi bir miras olarak değerlendirilmekte olup, Ahmet Yesevi’nin fikirlerinin ve Türk İslam kültürünün anlaşılmasında kilit bir role sahiptir.