Danıştay, Türkiye’nin en üst dereceli idari yargı organıdır. Anayasa tarafından idarenin her türlü eylem ve işlemlerini hukuka uygunluk açısından denetleme göreviyle donatılmıştır. Bu sayede, bireylerin kamu gücü karşısındaki haklarını koruyan önemli bir kurumdur. Ayrıca, Danıştay yargısal denetimin yanı sıra, idari düzenleyici işlemleri de iptal yetkisiyle sınırlı olacak şekilde denetler. Danıştay’ın kuruluşu, Osmanlı İmparatorluğu dönemine, 1868 yılına dayanır. Cumhuriyetin ilanından sonra 1924 yılında çıkarılan 2575 sayılı kanun ile günümüzdeki yapısına kavuşmuştur.
Danıştay, başkan, başkanvekilleri, daire başkanları ve üyelerden oluşur. Başkan, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı tarafından Danıştay üyeleri arasından seçilir. Kurumun ana işlevi, idare mahkemeleri, vergi mahkemeleri ve bölge idare mahkemelerinden gelen kararların temyiz incelemesini yapmaktır. Bunun yanı sıra, bazı özel kanunlar gereği doğrudan ilk ve son derece mahkemesi olarak da görev yapabilir.
Danıştay’ın dava türleri arasında, vergi uyuşmazlıkları, memurlar ve diğer kamu görevlileri ile ilgili işlemler, taşınır ve taşınmaz mallara ilişkin yargı işlemleri, kamulaştırma işlemleri gibi birçok farklı konu bulunmaktadır. Ayrıca, Danıştay, resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren yönetmeliklerin yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle açılan davaları da görür.
Danıştay’ın kararları, hukuk sistemimizde büyük bir öneme sahiptir. Verdiği kararlarla, idarenin hukuka uygun hareket etmesini sağlarken, bireylerin de kamu yönetimi karşısındaki haklarını korumaktadır. Kararlar ayrıca, idari işlemlerin hukuka uygunluğunun denetlenmesinde örnek teşkil eder ve idare hukukunun şekillenmesinde etkili bir role sahiptir.
Sonuç olarak, Danıştay, Türkiye’de hukukun üstünlüğünü sağlama ve kamu yönetiminin hukuka uygunluğunu denetleme misyonuna sahip önemli bir yargı kurumudur. Hem bireylerin haklarını koruyucu hem de idari sistemin düzenleyici bir unsuru olarak çalışmalarını sürdürmektedir.