Cumhuriyet, kelime anlamı olarak “halkın işleri” demektir ve yönetim şekli olarak halkın egemenliğine dayanır. Bu yönetim biçiminde, devletin başı genellikle seçimle belirlenen bir cumhurbaşkanıdır ve yönetim organları halkın oylarıyla seçilen temsilciler tarafından işletilir. Cumhuriyetin temelinde yatan en önemli ilke, halkın iradesinin üstünlüğü ve bu iradenin serbest seçimlerle ifade edilmesidir.
Cumhuriyetçilik, bireyin özgürlüğüne, eşitliğine ve adalet anlayışına büyük önem verir. Her bireyin yasa karşısında eşit olduğu, temel hak ve özgürlüklere sahip olduğu ve bu hakların devlet tarafından korunması gerektiği anlayışı üzerine kuruludur. Ayrıca, cumhuriyet yönetimi, yasama, yürütme ve yargı olmak üzere üç temel gücün ayrılığı ilkesini benimser. Bu ilke, güçlerin tek bir elde toplanmasını önleyerek, özgürlüklerin korunmasına ve adaletin sağlanmasına yardımcı olur.
Cumhuriyetin bir diğer önemli özelliği de, milli egemenlik ilkesidir. Bu ilke, devletin tüm yetkisinin halktan kaynaklandığını ve halkın iradesinin en üstün güç olduğunu ifade eder. Halk, kendi geleceğini belirleme hakkına sahiptir ve bu hak, düzenli aralıklarla yapılan seçimlerle kullanılır.
Kısacası, cumhuriyet; özgürlük, eşitlik, adalet ve milli egemenlik gibi evrensel değerlere dayanan, halkın iradesinin esas alındığı, katılımcı bir yönetim biçimidir. Bu yönetim şekli, bireyin ve toplumun refahı, huzuru ve gelişimi için gerekli olan demokratik ortamı sağlar.