**1. Basit Cümle:** Yalnızca bir yüklemi bulunan ve tek bir düşünceyi ifade eden cümlelerdir.
Örnek: Ayşe kitap okuyor.
**2. Birleşik Cümle:** İki ya da daha fazla basit cümlenin bağlaçlar yardımıyla birleştirilmesiyle oluşur.
Örnek: Ali sinemaya gitti ve film izledi.
**3. Tümleçli Cümle:** Özne veya nesne gibi öğelerin yanı sıra, yüklemin anlamını tamamlayan tümleçlerin (dolaylı tümleç, belirtili nesne vb.) bulunduğu cümlelerdir.
Örnek: Öğretmen derste öğrencilere kitap okuttu.
**4. Sıralı Cümle:** Aynı düzeydeki birden fazla öğe veya olayın arka arkaya sıralandığı cümlelerdir.
Örnek: Ev alışverişe çıktı, marketten gerekli malzemeleri aldı, eve döndü.
**5. Zincirleme Cümle:** Zincirleme cümle, asıl yüklemlerin yanı sıra yardımcı yüklemler kullanılarak kurulan ve yardımcı cümlelerle genişletilmiş cümlelerdir.
Örnek: Ali kitabı okuduğunu ve çok beğendiğini söyledi.
**6. Bağımlı Cümle:** Bir başka cümleye bağlı olarak anlam kazanan ve tek başına kullanılamayan cümlelerdir.
Örnek: Eğer yetiştirirsen, yarın projeyi teslim edebiliriz.
**7. Karmaşık Cümle:** Bir ana cümle ve bir veya daha fazla yan cümleden oluşan cümlelerdir.
Örnek: Dışarı çıktığında yağmur yağıyordu, bu yüzden şemsiyesini aldı.
Bu örnekler, yüklemin yapısına göre farklı cümle tiplerini ve kullanımlarını göstermektedir. Her bir cümle tipi, dilin zenginliğini ve ifade biçimlerini farklılaştırmanın bir yolu olarak kullanılabilir.