Kürtçe, Kürt halkının ana dilidir ve özellikle Türkiye, İran, Irak ve Suriye’de yaşayan Kürtler tarafından konuşulur. Kürtçe, zengin bir edebi geleneğe ve birçok özlü söze sahiptir. Bu özlü sözler genellikle yaşamın çeşitli yönlerini, insan ilişkilerini, ahlaki değerleri ve toplumsal normları yansıtır. İşte bazı Kürtçe özlü sözler ve Türkçe anlamları:
1. “Destê kesî ne lê bêrî, destê xwe lê ber.”
– Kimsenin elini öpmekten önce, kendi elini öp.
2. “Ber çavê kesî şirîn, ber paşê xwe tirş.”
– Birinin yüzüne karşı tatlı, arkasından acı.
3. “Kes nikare bi du qulfan re biçe.”
– Kimse iki kilitle yürüyemez. (İki yüzlülük veya çelişkili davranışlar hakkında)
4. “Avê ji ser çiya reyî, lê derya nayê.”
– Su dağdan aşağı akar, ama denize ulaşmaz. (Çaba göstermek önemlidir, ancak her zaman başarı garantisi yoktur.)
5. “Dilê rast, rêyê rast.”
– Doğru kalp, doğru yolu gösterir.
6. “Kes li ser çîya nabe, heya çîya li ser xwe nabe.”
– Dağın tepesinde kimse kalamaz, ta ki dağ onun üzerine gelene kadar. (Güç ve iktidarın geçici olduğunu anlatır.)
7. “Zimanê xweş zêrê xweş e.”
– Tatlı dil tatlı altındır. (İyi sözlerin değerli olduğunu ifade eder.)
8. “Kes li ser rêya dûr de nabe, heya rê li ser xwe nabe.”
– Uzun bir yolda kimse kalamaz, ta ki yol onun üzerine gelene kadar. (Hayatın zorlukları ve yolculuğun uzunluğu hakkında)
9. “Kesê ku ji ber xwe re diçe, tenê diçe.”
– Kendi için giden kişi yalnız gider.
10. “Çavê tûr nebin, dil tûr be.”
– Gözler kör olmasın, kalp kör olsun. (İnsanların dış görünüşüne değil, içsel değerlerine odaklanılması gerektiğini vurgular.)
Bu özlü sözler, Kürt kültürünün ve toplumunun değerlerini, düşüncelerini ve yaşam tarzını yansıtan derin anlamlar içerir. Kürtçe özlü sözler, genellikle günlük konuşmalarda, edebiyatta ve halk hikayelerinde kullanılır ve kuşaktan kuşağa aktarılır.