Özne (Yüklemi Çekimleyen): Cümledeki eylemi gerçekleştiren veya durumu belirtilen unsurudur.
– Örnek: *Ali kitap okuyor.*
– Ali öznedir.
Yüklem: Cümlenin temelini oluşturan, eylem veya durumu ifade eden kısımdır.
– Örnek: *Bahçe güzel görünüyor.*
– Görünüyor yüklemdir.
Nesne (Tümleç): Yüklemin etkilediği, üzerinde iş, oluş veya hareket gerçekleşen ögedir.
– Örnek: *Mektubu hızlıca yazdı.*
– Mektubu nesnedir.
Dolaylı Tümleç: Yüklemle dolaylı olarak ilgili ve genellikle bir yönetim sorusu ile sorgulanabilen ögedir.
– Örnek: *Arkadaşına kitap verdi.*
– Arkadaşına dolaylı tümleçtir.
Zarf Tümleci: Eylemin nasıl, ne zaman, nerede, ne kadar gibi sorularını yanıtlayan ögedir.
– Örnek: *Çocuklar dün gece geç saatte geldiler.*
– Dün gece geç saatte zarf tümlecidir.
Özne Yüklem Uyumu: Özne ile yüklem arasında anlam ve çekim açısından uyum olmasıdır.
– Örkel: *Öğrenciler sınıfa girdi.*
– Özne çoğul olduğu için yüklemin de çoğul olması gerekir.
Bu örnekler cümlenin ögelerinin nasıl kullanıldığını göstermektedir ve özellikle 8. sınıf seviyesindeki öğrenciler için faydalı olabilir.