Basit Cümle: Yüklemi tek olan ve bağlaçsız kurulan cümlelere denir.
– Okuldan döndüm.
Birleşik Cümle: İki ya da daha fazla basit cümlenin çeşitli bağlaçlarla birleştirilmesiyle oluşur.
– Dışarı çıktım ama yağmur başladı.
Karmaşık Cümle (Girişik Cümle): İç içe geçmiş yan cümleciklerin bulunduğu cümlelerdir.
– Ne yapacağını şaşıran çocuk, öğretmenine danıştı.
Kurallı Cümle: Anlatımı düzenli ve gramer kurallarına uygun cümlelerdir.
– Öğrenciler ders çalışıyorlar.
Kuralsız Cümle: Gramer açısından eksik ya da hatalı yapıda olan cümlelerdir.
– Kitap okuyom.
Olumlu Cümle: Bir durumun varlığını veya gerçekleşmesini ifade eden cümlelerdir.
– Öğretmen dersi anlattı.
Olumsuz Cümle: Bir durumun yokluğunu veya gerçekleşmemesini belirten cümlelerdir.
– Kimse cevap vermedi.
Soru Cümlesi: Bir bilgi edinmek veya onaylanmak için kurulan cümlelerdir.
– Bugün dersimiz var mı?
Emir Cümlesi: Bir istek, emir veya talimatı ifade eden cümlelerdir.
– Kapıyı kapatın.
İstek Cümlesi: Bir dileği, temenniyi veya nazik bir isteği ifade eden cümlelerdir.
– Keşke yarın hava güzel olsa.
Her bir cümle türü, Türkçe dil yapılarının çeşitliliğini ve ifade şekillerini gösterir. Bu örnekler, cümle yapıları hakkında fikir vermek için yeterlidir.